Βαθιά νυχτωμένοι
Καλά, δε θα μιλήσω για την τωρινή αντιπολίτευση, για την οποία η μοναδική ρεαλιστική μέθοδος διάσωσης θα ήταν να βάλει τα στελέχη της να παρακαλούν γονατιστοί για συγγνώμη. Αλλά σε πρόσφατη τηλεοπτική συζήτηση βγαίνει πολιτικός της κυβέρνησης γνωστός για τις αμφιλεγόμενες απόψεις του, και με κάνει να αισθανθώ βαθύτατα προσβεβλημένος με μια δήλωση την οποία θεωρώ εξωφρενική. Όταν γίνεται συζήτηση για την κατανομή ευθυνών, δέχεται μεν ότι μείζονες ευθύνες έχουν οι πολιτικοί και οι κομματικοί παρατρεχάμενοι, αλλά τελικά κατανέμει ευθύνες (και δημιουργεί ενοχές) σε όλους λέγοντας ένα παράδειγμα: "Έρχεται ο υδραυλικός σπίτι μου, δε δίνει απόδειξη, άρα φοροδιαφεύγουμε και οι δύο." Λυπάμαι που θα το πω, αλλά αν ο υδραυλικός του παραδείγματος είναι συζητήσιμης ηθικής, επειδή εκμεταλλεύεται την αδυναμία ενός φαύλου κράτους, εγώ ως πελάτης του και αποδέκτης της συμπεριφοράς του αναγκάζομαι να μη ζητήσω απόδειξη όσο ηθικός κι αν είμαι επειδή (α) δεν πρόκειται να βρω άλλον υδραυλικό και (β) επειδή στην ελληνική κοινωνία για ιστορικούς λόγους υπάρχει η κουλτούρα της αποφυγής των καταγγελιών. Αλλά και ο μέσος υδραυλικός, που βλέπει ότι όλοι οι συνάδελφοί του δρουν με συγκεκριμένο τρόπο, είναι αναγκασμένος να κάνει το ίδιο, τόσο γιατί θα μείνει πίσω από τον ανταγωνισμό της αγοράς, όσο και γιατί θα θεωρήσει εαυτόν κορόιδο αν πράξει διαφορετικά. Κι ανάποδα, αν το κράτος βάλει ρεαλιστικούς μηχανισμούς που υποχρεώνουν τις δύο πλευρές να ανταλλάσσουν αποδείξεις, αυτοί θα το κάνουν επειδή θα έχουν υποχρεωθεί και ταυτόχρονα θα έχουν εκλείψει τα παραπάνω κίνητρα προς την παρανομία.
Για να το πω με ένα άλλο παράδειγμα, θα θέσω το εξής ερώτημα: Ο έλληνας και ο γερμανός νταλικέρης είναι ικανοί να συμπεριφέρονται αμφότεροι ως πρότυποι οδηγοί όταν βρίσκονται επί γερμανικού εδάφους και ως ρεμάλια της ασφάλτου όταν βρίσκονται επί ελληνικού εδάφους. Κι αυτό βεβαίως όπως είναι γενικά παραδεκτό επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχει σοβαρή επιβολή του οδικού κώδικα και η αστυνομία δίνει σπανίως κλήσεις, οπότε την Ελλάδα οι οδηγοί την αντιμετωπίζουν ως είδος λούνα παρκ. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι είναι ηθικοί και υπεύθυνοι ή ανήθικοι και ανεύθυνοι ανάλογα με το ποιο χώμα πατούν; Όταν ο Έλληνας οδηγός πρακτικά διαπαιδαγωγείται και καθοδηγείται από το κράτος σε μια εγκληματική ανευθυνότητα πόση ευθύνη άραγε έχει; Πόσοι από τους πιο ιδανικούς πολίτες του πλανήτη μας δε θα έφταναν στην ίδια κατάντια κάτω από τέτοιες συνθήκες;
Επομένως η ηθική του πολίτη σε μεγάλο βαθμό προσδιορίζεται από την κρατική πολιτική, το ίδιο και η ευθύνη του. Στην Ελλάδα το κράτος υπήρξε παιδαγωγός ακολασίας για κάμποσα χρόνια τώρα.
Έχουμε λοιπόν ένα κράτος του οποίου οι ιθύνοντες νοιάζονταν βασικά να κάνουν τις δικές τους "δουλειές" αφήνοντας και τον κοσμάκη να κάνει τις δικές του μικρο-"δουλειές" κι όλοι βολεύονταν με τα δανεικά. Και ξαφνικά, τώρα που μας τραβάνε τ' αυτιά και κόβουν τα δανεικά, το κράτος ξαφνικά ανακάλυψε την ηθική και κατηγορεί τον πολίτη γι' ανηθικότητα. Κάλλιο αργά παρά ποτέ, αλλά να μη ξεχνάμε πού βρίσκονται οι πραγματικές ευθύνες. Οι κοινοί πολίτες έχουν ευθύνη για όσα κάνουν οι πολιτικοί μας μόνο στο βαθμό που τους ψηφίζουν, ανεχόμενοι έτσι τα τερτίπια τους, και στο βαθμό που οι τελευταίοι μεταμορφώνονται στους πρώτους όταν αποκτούν εξουσία.
Λυπάμαι που οι πολιτικοί μας αντί να ζητούν συγγνώμη για την κατάσταση στην οποία έφεραν πρώτα την κοινωνία και μετά την οικονομία, προσπαθούν να φορτώσουν ευθύνες επί δικαίων και αδίκων. Από ψυχολογική άποψη βέβαια δεν είναι περίεργο αν ο φαύλος θέλει να βλέπει παντού ομοίους του, αλλά ας θυμούνται κάποιοι ότι τελικά υπάρχει και το Γουδή.
Για να το πω με ένα άλλο παράδειγμα, θα θέσω το εξής ερώτημα: Ο έλληνας και ο γερμανός νταλικέρης είναι ικανοί να συμπεριφέρονται αμφότεροι ως πρότυποι οδηγοί όταν βρίσκονται επί γερμανικού εδάφους και ως ρεμάλια της ασφάλτου όταν βρίσκονται επί ελληνικού εδάφους. Κι αυτό βεβαίως όπως είναι γενικά παραδεκτό επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχει σοβαρή επιβολή του οδικού κώδικα και η αστυνομία δίνει σπανίως κλήσεις, οπότε την Ελλάδα οι οδηγοί την αντιμετωπίζουν ως είδος λούνα παρκ. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι είναι ηθικοί και υπεύθυνοι ή ανήθικοι και ανεύθυνοι ανάλογα με το ποιο χώμα πατούν; Όταν ο Έλληνας οδηγός πρακτικά διαπαιδαγωγείται και καθοδηγείται από το κράτος σε μια εγκληματική ανευθυνότητα πόση ευθύνη άραγε έχει; Πόσοι από τους πιο ιδανικούς πολίτες του πλανήτη μας δε θα έφταναν στην ίδια κατάντια κάτω από τέτοιες συνθήκες;
Επομένως η ηθική του πολίτη σε μεγάλο βαθμό προσδιορίζεται από την κρατική πολιτική, το ίδιο και η ευθύνη του. Στην Ελλάδα το κράτος υπήρξε παιδαγωγός ακολασίας για κάμποσα χρόνια τώρα.
Έχουμε λοιπόν ένα κράτος του οποίου οι ιθύνοντες νοιάζονταν βασικά να κάνουν τις δικές τους "δουλειές" αφήνοντας και τον κοσμάκη να κάνει τις δικές του μικρο-"δουλειές" κι όλοι βολεύονταν με τα δανεικά. Και ξαφνικά, τώρα που μας τραβάνε τ' αυτιά και κόβουν τα δανεικά, το κράτος ξαφνικά ανακάλυψε την ηθική και κατηγορεί τον πολίτη γι' ανηθικότητα. Κάλλιο αργά παρά ποτέ, αλλά να μη ξεχνάμε πού βρίσκονται οι πραγματικές ευθύνες. Οι κοινοί πολίτες έχουν ευθύνη για όσα κάνουν οι πολιτικοί μας μόνο στο βαθμό που τους ψηφίζουν, ανεχόμενοι έτσι τα τερτίπια τους, και στο βαθμό που οι τελευταίοι μεταμορφώνονται στους πρώτους όταν αποκτούν εξουσία.
Λυπάμαι που οι πολιτικοί μας αντί να ζητούν συγγνώμη για την κατάσταση στην οποία έφεραν πρώτα την κοινωνία και μετά την οικονομία, προσπαθούν να φορτώσουν ευθύνες επί δικαίων και αδίκων. Από ψυχολογική άποψη βέβαια δεν είναι περίεργο αν ο φαύλος θέλει να βλέπει παντού ομοίους του, αλλά ας θυμούνται κάποιοι ότι τελικά υπάρχει και το Γουδή.
Comments