Στο Αιγαίο με τη θαλαμηγό του Harry Gordon Selfridge
Θυμάμαι το Μαριλένα να περνάει τα καλοκαίρια με χαρακτηριστικό θόρυβο μπροστά απ' τις παραλίες και τις ακτές της Σάμου. Είχα ταξιδέψει μ' αυτό κάμποσες φορές στη διαδρομή Πειραιάς-Καρλόβασι κι ανάποδα. Είχε χαριτωμένο όνομα, μοντέρνο αεροδυναμικό σχήμα, λευκό χρώμα και μια μεγάλη καμπύλη κίτρινη τσιμινιέρα με το γράμμα "Λ".
Τότε δε μπορούσα ούτε κατά διάνοια να υποψιασθώ ότι η τσαχπίνα Μαριλένα ήταν μια γριά πολλών δεκαετιών που το νεανικό της πρόσωπο είχε σμιλευτεί με κάμποσες πλαστικές. Τα μακρύ παρελθόν της όμως ήταν ένδοξο.
Το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα πολλά επιβατηγά των ελληνικών γραμμών ήταν "λόρδικα". Είχαν αρχικά ναυπηγηθεί ως γιωτ της βρεττανικής αριστοκρατίας, ύστερα πουλήθηκαν και ξαναπουλήθηκαν για να καταλήξουν στο Αιγαίο και στο Ιόνιο. Είχαν χαρακτηριστική καμπύλη πλώρη (με τα κοίλα προς τα κάτω) και πρόβολο. Βέβαια κάθε φορά γίνονταν οι απαραίτητες προσαρμογές, έφευγαν οι περιττές πολυτέλειες, άλλαζε η εσωτερική διαρρύθμιση, κλείνονταν καταστρώματα για να δημιουργηθούν εσωτερικοί χώροι. Καμμιά όμως μετασκευή ίσως δεν έφτασε την τελευταία της Μαριλένας.
Το σκάφος κατασκευάστηκε για κάποιον Henry Johnson Mason (αγνώστων λοιπών στοιχείων) το 1911 στα ναυπηγεία της J. I. Thornycroft & Co. Ltd. και της Camper & Nicholsons Ltd. της Αγγλίας με το όνομα Marynthea. Ήταν ένα γιωτ χωρητικότητας 886 τόνων. Επιτάχθηκε από το βρεττανικό ναυτικό στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, δηλαδή από το Φλεβάρη του 1915 ως τον Φλεβάρη του 1919. Στη συνέχεια το αγόρασε ο Sir Arthur du Cros και το μετονόμασε σε Emerald. Με αυτό το σκάφος έκανε το 1921 το γύρο του κόσμου. Σήμερα λίγοι θα φαντάζονταν ότι ένα σκάφος τέτοιου μεγέθους πέρασε όλους τους ωκεανούς.
Το 1926 το αγόρασε ο Harry Gordon Selfridge (1858-1947), αμερικανός ιδιοκτήτης των ομώνυμων βρεττανικών πολυκαταστημάτων, και το ονόμασε Conqueror. Αν παλιότερα τα Selfridges ήταν γνωστά στην Ελλάδα μόνο σε όσους επισκέπτονταν την Αγγλία, σήμερα τα ξέρει όλος ο κόσμος χάρη στην τηλεοπτική σειρά Mr Selfridge. Πόσες όμως από τις πιο ηλικιωμένες κυρίες που την παρακολούθησαν τον τελευταίο χρόνο μπορούσαν να φανταστούν ότι είχαν ταξιδέψει στα νιάτα τους με το γιωτ του κεντρικού ήρωα;
Με το ίδιο όνομα (Conqueror) υπηρέτησε ως βοηθητικό σκάφος στο Βρεττανικό Ναυτικό στον Β' Παγκ. Πόλεμο. Από κει και πέρα αρχίζει η καριέρα του στην Ελλάδα. Το 1947 αγοράστηκε από την εταιρεία Λαμύρα των Ι. και Γ. Χαδούλη, που το ονόμασαν Πατρίς. Το Γενάρη του 1948 νηολογήθηκε στην Άνδρο για λογαριασμό των Μαρή-Γουλανδρή και μετανομάστηκε σε Μαρή (Marie). Tο 1949 αποκτήθηκε από την Ατμοπλοΐα Ευάγγελου Τόγια που το ονόμασε Κωστάκης Τόγιας. Λέγεται ότι κατά τη μετασκευή από Μαρή σε Κ. Τόγιας γλύστρησε από μια σκάλα και σκοτώθηκε ο γιος του Ευάγγελου Τόγια Κωστάκης. Ήταν ένα σκούρο ιδιόμορφο σκαρί που αλώνιζε το Αιγαίο και το Ιόνιο.
To 1960 το απέκτησε ο Λάζαρος Λαγάς και το ονόμασε Μαριλένα. Ακριβώς τότε γυρίστηκε το "Ποτέ την Κυριακή". Στο λιμάνι φαίνεται το λευκό Μαριλένα. Η μόδα ήταν πια τα άσπρα καράβια, σαν γλάροι. Η ελληνική ακτοπλοΐα συνέχιζε να πορεύεται με παλιά καράβια στις δεκαετίες του '50 και '60, αλλά το 1952 είχαν φτάσει ως ιταλικές πολεμικές επανορθώσεις τα λεγόμενα τέσσερα ιταλικά, Κανάρης, Καραϊσκάκης, Μιαούλης και Κολοκοτρώνης. Ήταν η εξαίρεση στον κανόνα, ολοκαίνουργα, βγαλμένα μόλις από τα ιταλικά ναυπηγεία. Θα περίμενε κανείς το Μαριλένα να κάνει γύρω στο '60 τα τελευταία του δρομολόγια, τις τελευταίες αποσβέσεις μιας παλιάς σειράς επενδύσεων.
Η νέα ιδιοκτησία όμως αποφάσισε να κάνει ριζικές μεταβολές. Έγινε μια μετασκευή χωρίς προηγούμενο, από την οποία το σκάφος βγήκε αγνώριστο. Άλλαξε το εξωτερικό σχήμα, έγινε "μοντέρνο", άλλαξαν σχήμα πλώρη και πρύμνη, έφυγε ο πρόβολος, προστέθηκαν χώροι, άλλαξε το εξωτερικό περίβλημα που απόκτησε ένα σωρό αεροδυναμικές καμπύλες. Έγιναν όμως και εσωτερικές αλλαγές. Αφαιρέθηκαν οι ατμομηχανές και τοποθετήθηκαν μηχανές Diesel. Έτσι μεγάλωσαν οι εσωτερικοί χώροι, αλλά ταυτόχρονα άλλαξε το κέντρο βάρους. Το "νέο" σκάφος έζησε ως το 1979.
Στη ζωή του πέρασε από την αγγλική αριστοκρατία, έλαβε μέρος σε δύο παγκόσμιους πολέμους, έκανε αναρίθμητα δρομολόγια στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, υπήρξε ατμόπλοιο και δηζελόπλοιο, άλλαξε χρώματα, έσωσε κατατρεγμένους από σεισμούς και πολέμους, έζησε μια ζωή που λίγα καράβια έζησαν ποτέ. Και μένει στη μνήμη κάποιων από μας.
Τότε δε μπορούσα ούτε κατά διάνοια να υποψιασθώ ότι η τσαχπίνα Μαριλένα ήταν μια γριά πολλών δεκαετιών που το νεανικό της πρόσωπο είχε σμιλευτεί με κάμποσες πλαστικές. Τα μακρύ παρελθόν της όμως ήταν ένδοξο.
Το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα πολλά επιβατηγά των ελληνικών γραμμών ήταν "λόρδικα". Είχαν αρχικά ναυπηγηθεί ως γιωτ της βρεττανικής αριστοκρατίας, ύστερα πουλήθηκαν και ξαναπουλήθηκαν για να καταλήξουν στο Αιγαίο και στο Ιόνιο. Είχαν χαρακτηριστική καμπύλη πλώρη (με τα κοίλα προς τα κάτω) και πρόβολο. Βέβαια κάθε φορά γίνονταν οι απαραίτητες προσαρμογές, έφευγαν οι περιττές πολυτέλειες, άλλαζε η εσωτερική διαρρύθμιση, κλείνονταν καταστρώματα για να δημιουργηθούν εσωτερικοί χώροι. Καμμιά όμως μετασκευή ίσως δεν έφτασε την τελευταία της Μαριλένας.
Το σκάφος κατασκευάστηκε για κάποιον Henry Johnson Mason (αγνώστων λοιπών στοιχείων) το 1911 στα ναυπηγεία της J. I. Thornycroft & Co. Ltd. και της Camper & Nicholsons Ltd. της Αγγλίας με το όνομα Marynthea. Ήταν ένα γιωτ χωρητικότητας 886 τόνων. Επιτάχθηκε από το βρεττανικό ναυτικό στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, δηλαδή από το Φλεβάρη του 1915 ως τον Φλεβάρη του 1919. Στη συνέχεια το αγόρασε ο Sir Arthur du Cros και το μετονόμασε σε Emerald. Με αυτό το σκάφος έκανε το 1921 το γύρο του κόσμου. Σήμερα λίγοι θα φαντάζονταν ότι ένα σκάφος τέτοιου μεγέθους πέρασε όλους τους ωκεανούς.
Το 1926 το αγόρασε ο Harry Gordon Selfridge (1858-1947), αμερικανός ιδιοκτήτης των ομώνυμων βρεττανικών πολυκαταστημάτων, και το ονόμασε Conqueror. Αν παλιότερα τα Selfridges ήταν γνωστά στην Ελλάδα μόνο σε όσους επισκέπτονταν την Αγγλία, σήμερα τα ξέρει όλος ο κόσμος χάρη στην τηλεοπτική σειρά Mr Selfridge. Πόσες όμως από τις πιο ηλικιωμένες κυρίες που την παρακολούθησαν τον τελευταίο χρόνο μπορούσαν να φανταστούν ότι είχαν ταξιδέψει στα νιάτα τους με το γιωτ του κεντρικού ήρωα;
Με το ίδιο όνομα (Conqueror) υπηρέτησε ως βοηθητικό σκάφος στο Βρεττανικό Ναυτικό στον Β' Παγκ. Πόλεμο. Από κει και πέρα αρχίζει η καριέρα του στην Ελλάδα. Το 1947 αγοράστηκε από την εταιρεία Λαμύρα των Ι. και Γ. Χαδούλη, που το ονόμασαν Πατρίς. Το Γενάρη του 1948 νηολογήθηκε στην Άνδρο για λογαριασμό των Μαρή-Γουλανδρή και μετανομάστηκε σε Μαρή (Marie). Tο 1949 αποκτήθηκε από την Ατμοπλοΐα Ευάγγελου Τόγια που το ονόμασε Κωστάκης Τόγιας. Λέγεται ότι κατά τη μετασκευή από Μαρή σε Κ. Τόγιας γλύστρησε από μια σκάλα και σκοτώθηκε ο γιος του Ευάγγελου Τόγια Κωστάκης. Ήταν ένα σκούρο ιδιόμορφο σκαρί που αλώνιζε το Αιγαίο και το Ιόνιο.
To 1960 το απέκτησε ο Λάζαρος Λαγάς και το ονόμασε Μαριλένα. Ακριβώς τότε γυρίστηκε το "Ποτέ την Κυριακή". Στο λιμάνι φαίνεται το λευκό Μαριλένα. Η μόδα ήταν πια τα άσπρα καράβια, σαν γλάροι. Η ελληνική ακτοπλοΐα συνέχιζε να πορεύεται με παλιά καράβια στις δεκαετίες του '50 και '60, αλλά το 1952 είχαν φτάσει ως ιταλικές πολεμικές επανορθώσεις τα λεγόμενα τέσσερα ιταλικά, Κανάρης, Καραϊσκάκης, Μιαούλης και Κολοκοτρώνης. Ήταν η εξαίρεση στον κανόνα, ολοκαίνουργα, βγαλμένα μόλις από τα ιταλικά ναυπηγεία. Θα περίμενε κανείς το Μαριλένα να κάνει γύρω στο '60 τα τελευταία του δρομολόγια, τις τελευταίες αποσβέσεις μιας παλιάς σειράς επενδύσεων.
Η νέα ιδιοκτησία όμως αποφάσισε να κάνει ριζικές μεταβολές. Έγινε μια μετασκευή χωρίς προηγούμενο, από την οποία το σκάφος βγήκε αγνώριστο. Άλλαξε το εξωτερικό σχήμα, έγινε "μοντέρνο", άλλαξαν σχήμα πλώρη και πρύμνη, έφυγε ο πρόβολος, προστέθηκαν χώροι, άλλαξε το εξωτερικό περίβλημα που απόκτησε ένα σωρό αεροδυναμικές καμπύλες. Έγιναν όμως και εσωτερικές αλλαγές. Αφαιρέθηκαν οι ατμομηχανές και τοποθετήθηκαν μηχανές Diesel. Έτσι μεγάλωσαν οι εσωτερικοί χώροι, αλλά ταυτόχρονα άλλαξε το κέντρο βάρους. Το "νέο" σκάφος έζησε ως το 1979.
Στη ζωή του πέρασε από την αγγλική αριστοκρατία, έλαβε μέρος σε δύο παγκόσμιους πολέμους, έκανε αναρίθμητα δρομολόγια στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, υπήρξε ατμόπλοιο και δηζελόπλοιο, άλλαξε χρώματα, έσωσε κατατρεγμένους από σεισμούς και πολέμους, έζησε μια ζωή που λίγα καράβια έζησαν ποτέ. Και μένει στη μνήμη κάποιων από μας.
Comments